Healthy & đồ chay
Làm Tempeh đơn giản tại nhà với 2 bước đơn giản – Bí quyết tạo ra món ăn chay giàu dinh dưỡng
Bạn muốn tự tay chế biến một món chay ngon, bổ dưỡng đồng thời tiết kiệm chi phí? Một trong những lựa chọn tuyệt vời chính là làm tempeh đơn giản tại nhà. Tempeh không chỉ là một nguồn protein thực vật tuyệt vời mà còn mang đến vị giòn, thơm ngon đặc trưng, phù hợp để chế biến nhiều món ăn đa dạng. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn cách làm tempeh đơn giản tại nhà, từ nguyên liệu đến kỹ thuật ủ lên men, kèm theo các mẹo bảo quản và những lợi ích không thể bỏ qua của món ăn này.
Tempeh và lợi ích sức khỏe
Contents
Tempeh không còn xa lạ trên thế giới, đặc biệt trong lĩnh vực ẩm thực chay và ăn kiêng. Việc hiểu rõ về nguồn gốc và lợi ích của nó sẽ giúp bạn có thêm động lực để tự làm tempeh tại nhà, đảm bảo về chất lượng và an toàn thực phẩm.
Lợi ích dinh dưỡng của tempeh đối với sức khỏe
Tempeh là nguồn cung cấp protei thực vật dồi dào, giàu amino acids thiết yếu, giúp hỗ trợ sự phát triển cơ bắp, duy trì năng lượng và sức khỏe tổng thể. Không chỉ chứa nhiều đạm, tempeh còn giàu chất xơ, cải thiện tiêu hóa, góp phần điều hòa lượng đường huyết và giảm cholesterol xấu trong máu.
Ngoài ra, tempeh còn chứa các loại vitamin nhóm B, vitamin K cùng với khoáng chất như sắt, magie, canxi, giúp xương chắc khỏe và hỗ trợ quá trình trao đổi chất diễn ra hiệu quả. Quá trình lên men cũng sinh ra probiotic, thúc đẩy sự cân bằng hệ vi sinh đường ruột và nâng cao hệ miễn dịch của cơ thể.
Đặc biệt, do làm từ thực phẩm tự nhiên, không chứa các chất bảo quản hay phụ gia độc hại, tempeh là lựa chọn hàng đầu cho những ai muốn duy trì chế độ ăn sạch, an toàn. Không chỉ vậy, làm tempeh đơn giản tại nhà còn giúp bạn kiểm soát nguồn nguyên liệu, tránh tình trạng nhiễm độc hay dư lượng hóa chất.
>>> Tìm hiểu thêm: Lợi ích của Tempeh
Những lý do nên tự làm tempeh tại nhà – làm tempeh đơn giản
Việc tự làm tempeh đơn giản tại nhà mang lại nhiều lợi ích vượt trội so với mua sẵn tại chợ hoặc siêu thị. Đầu tiên, bạn hoàn toàn kiểm soát được nguyên liệu, đảm bảo sạch, tươi mới và phù hợp với khẩu vị cá nhân, đồng thời tránh được các phụ gia, chất bảo quản độc hại.
Thứ hai, làm tempeh đơn giản tại nhà còn giúp tiết kiệm chi phí trong dài hạn. Nguyên liệu đậu nành vốn rẻ, và các dụng cụ cần thiết cũng không quá đắt, vì vậy bạn có thể tự tay tạo ra số lượng lớn mà không lo về giá thành như các sản phẩm bán sẵn.
Cuối cùng, công thức tự làm tempeh đơn giản tại nhà giúp bạn sáng tạo trong chế biến, thêm vào các gia vị, thảo mộc hay kết hợp với các nguyên liệu khác để tạo ra những món ăn đa dạng, phù hợp khẩu vị và nhu cầu dinh dưỡng của gia đình. Chính vì thế, đây là một hoạt động bổ ích, khơi nguồn đam mê nấu ăn sạch, thân thiện môi trường.
Nguyên Liệu Và Dụng Cụ Cần Chuẩn Bị
Để bắt đầu hành trình làm tempeh đơn giản tại nhà, điều quan trọng là bạn phải chuẩn bị kỹ càng các nguyên liệu cần thiết cùng với dụng cụ phù hợp.
Việc lựa chọn nguyên liệu đúng chuẩn, sạch sẽ là yếu tố quyết định thành công của mẻ làm theo công thức tempeh đơn giản tại nhà, đồng thời đảm bảo an toàn sức khỏe. Bên cạnh đó, các dụng cụ phù hợp sẽ giúp quá trình chế biến, ủ diễn ra trơn tru và hiệu quả hơn.
Các nguyên liệu cần thiết khi làm tempeh đơn giản tại nhà
Đậu nành tươi hoặc đậu đã qua xử lý sơ bộ
Nguyên liệu chính để làm tempeh chính là đậu nành. Bạn có thể chọn đậu tươi hoặc đậu khô đã được qua xử lý sơ bộ như đã ngâm hoặc đã luộc chín khi làm Tempeh đơn giản tại nhà. Đậu nành tươi sẽ có độ ẩm cao hơn, còn đậu khô cần ngâm qua đêm để đậu nở đều, mềm khi chế biến.
Chọn đậu nành không có sâu, không bị mốc hay hỏng, vì chất lượng nguyên liệu là yếu tố quyết định độ thành công của quá trình lên men. Đậu phải còn nguyên vẹn, không bị nát hoặc nhớt, điều này giúp quá trình sinh trưởng của mốc diễn ra thuận lợi, tạo ra lớp vỏ rắn chắc, giòn.
Nấm mốc đặc biệt dùng để lên men (như Rhizopus oligosporus)
Nấm mốc là thành phần không thể thiếu trong quá trình làm tempeh tại nhà. Loại nấm mốc phổ biến nhất là Rhizopus oligosporus, có khả năng sinh trưởng và phát triển tốt nhất trong điều kiện nhiệt độ 30°C, giúp đậu lên men thành phẩm giòn, thơm và giàu chất dinh dưỡng.
Bạn có thể mua Men tempeh dạng bột, dạng hạt hoặc dạng viên từ các cửa hàng thực phẩm sạch hoặc siêu thị. Đảm bảo nguồn gốc rõ ràng, không bị nhiễm tạp chất hoặc phụ gia. Khi chọn mua, hãy chú ý đến hạn sử dụng, bảo quản đúng cách để đảm bảo hiệu quả tối đa cho quá trình lên men.
Nước sạch, muối, gia vị tùy thích
Nước sạch cần dùng để ngâm, rửa đậu cũng như để pha chế các dung dịch trong quá trình làm. Nước phải sạch, không chứa tạp chất, clo hay vi khuẩn gây hại. Và tùy theo khẩu vị gia đình, bạn có thể thêm các loại gia vị như tiêu, tỏi, hành, hoặc gia vị thảo mộc để tạo mùi vị đặc trưng cho tempeh của riêng mình.
Dụng cụ cần thiết
Thau lớn hoặc thùng nhựa để ngâm và ủ
Bạn cần một chiếc thau lớn hoặc thùng nhựa chắc chắn, không có mùi, không dễ nhiễm hóa chất độc hại. Thể tích tốt nhất là từ 10-20 lít, đủ để chứa lượng đậu phù hợp với số lượng sản xuất của bạn.
Thùng phải có khả năng giữ nhiệt tốt, đảm bảo duy trì nhiệt độ ổn định trong suốt thời gian ủ, thường từ 30°C đến 35°C. Có thể sử dụng các loại thùng có nắp, hoặc dùng màng bọc thực phẩm để giữ kín
Màng bọc thực phẩm hoặc khăn sạch
Màng bọc thực phẩm hoặc khăn sạch sẽ giúp che chắn kín bầu không khí khi ủ tempeh, tránh bụi bẩn, vi khuẩn gây hại, đồng thời giữ độ ẩm tự nhiên của đậu trong quá trình lên men.
Trong quá trình ủ, việc che chắn cẩn thận giúp duy trì nhiệt độ phù hợp, tạo môi trường lý tưởng để mốc phát triển, giúp tempeh lên men đều và đạt chất lượng tốt nhất.
Rổ, giá hấp, nhiệt kế, dụng cụ trộn
Rổ hoặc giá hấp có lỗ là dụng cụ lý tưởng để đặt đậu đã sơ chế trong quá trình ủ. Chúng giúp thoát khí, phân phối nhiệt đều, tránh tình trạng đậu bị ẩm ướt hoặc ứ đọng nước.
Nhiệt kế sẽ giúp bạn kiểm soát nhiệt độ môi trường ủ, duy trì khoảng 30°C – 35°C để nấm mốc phát triển tối ưu nhất. Dụng cụ trộn gồm dao, muỗng hoặc spatula dùng để trộn đều đậu với men, gia vị, đảm bảo hỗn hợp đều và chuẩn bị cho bước đóng gói.
Lưu ý khi chọn nguyên liệu và dụng cụ khi tự làm Tempeh đơn giản tại nhà
- Chọn nguyên liệu tươi, sạch, không chứa thuốc trừ sâu, hóa chất độc hại để đảm bảo nguyên liệu an toàn và chất lượng cao.
- Luôn vệ sinh dụng cụ trước khi dùng, tránh nhiễm tạp chất, vi khuẩn gây hỏng.
- Đảm bảo các dụng cụ phù hợp với quy trình làm tempeh tại nhà, giúp quá trình lên men thuận lợi, hiệu quả.
- Ghi nhớ nguyên tắc giữ vệ sinh sạch sẽ trong suốt quá trình chế biến, từ sơ chế đến ủ, bảo quản để tránh gây nhiễm khuẩn và thất bại trong quá trình lên men.
Quy trình làm tempeh đơn giản tại nhà chi tiết
Sau khi chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu và dụng cụ, bước kế tiếp là thực hiện quy trình làm tempeh theo các bước rõ ràng, chính xác. Quá trình này đòi hỏi sự kiên trì, cẩn thận và phần nào kinh nghiệm để thành phẩm đạt yêu cầu về cả mặt thẩm mỹ lẫn dinh dưỡng.
Bước 1: Chuẩn bị đậu nành
Rửa sạch, ngâm đậu trong nước từ 8-12 tiếng
Rửa sạch đậu nành qua nhiều lần để loại bỏ bụi bẩn và tạp chất. Sử dụng nước lạnh, để đậu ngập trong nước sạch, ngâm trong vòng từ 8-12 tiếng.
Trong quá trình ngâm, nếu đậu nành có dấu hiệu bị nhiễm mốc hoặc đổi màu, bạn nên loại bỏ phần đó để tránh ảnh hưởng đến chất lượng lên men. Ngâm đủ thời gian giúp đậu nở đều, mềm, dễ nghiền và tiêu hóa hơn.
Ngâm đủ thời gian để đậu mềm, dễ xay hoặc nghiền
Kết thúc quá trình ngâm, đậu nành phải mềm và dễ tách vỏ. Bạn có thể dùng tay để kiểm tra độ mềm của đậu, nhẹ nhàng bóp hoặc nghiền để đảm bảo đậu đã đủ mềm.
Bước 2: Luộc đậu
Luộc đậu đến khi chín mềm nhưng không nát
Sau khi ngâm, bạn vớt đậu ra rửa sạch lần cuối rồi cho vào nồi để luộc. Mục tiêu là luộc đậu cho chín mềm, giữ nguyên hình dạng, không bị nát hoặc bị nứt vỡ.
Thời gian luộc thường khoảng 20-30 phút tùy mức độ mềm của đậu nảy mầm. Sử dụng nước lạnh để đậu dễ nguội nhanh, đồng thời giúp bảo vệ cấu trúc của đậu, tránh bị vỡ vụn quá nhanh.
Trong quá trình luộc, bạn có thể thêm một chút muối để tăng hương vị và giúp đậu giữ màu sắc tự nhiên. Quản lý lượng nước và nhiệt độ phù hợp để đậu không bị nhừ quá mức, duy trì độ giòn cần thiết cho tempeh sau khi lên men.
Vớt đậu ra, để ráo nước và nguội bớt
Sau khi đậu chín, bạn vớt ra, để ráo nước trên rổ hoặc dùng khăn sạch lau khô bề mặt. Đặc biệt, để nguội đậu đến nhiệt độ khoảng 35°C trước khi trộn men, giúp men phát triển tốt hơn.
Cần tránh để đậu quá nóng vì nhiệt độ cao có thể giết chết các vi khuẩn có lợi trong men lên men. Ngược lại, đậu phải còn ấm hoặc nguội bớt để men hoạt động tối ưu, dẫn đến quá trình lên men diễn ra đều và nhanh hơn.
Bạn có thể để đậu ra ngoài trong một thời gian vừa đủ để nguội hoặc dùng một số biện pháp làm mát nhanh hơn như ngâm trong thau nước lạnh nhưng phải đảm bảo vệ sinh sạch sẽ. Quá trình chuẩn bị này quyết định chất lượng và thành công của mẻ tempeh bạn làm.
>>> Đọc thêm: cách làm đồ ăn vặt đơn giản
